Περιοδικό Πολιτικής Και Πολιτισμικής Παρέμβασης


Σε εποχές που βασιλεύει το ψέμα, η διάδοση της αλήθειας είναι πράξη επαναστατική
Διαφήμιση: Επιστήμη καθοδήγησης και διαμόρφωσης συνειδήσεων

< Επισκόπηση προηγούμενης Θ.Ενότητας | Επισκόπηση επόμενης Θ.Ενότητας > 
Συγγραφέας Μήνυμα
Ροβεσπιέρος
Site Admin


Ένταξη: 13 Σεπ 2006
Δημοσιεύσεις: 3102

ΔημοσίευσηΔημοσιεύθηκε: Δευ Απρ 06, 2015 8:03 pm    Θέμα δημοσίευσης: Διαφήμιση: Επιστήμη καθοδήγησης και διαμόρφωσης συνειδήσεων Απάντηση με παράθεση αυτού του μηνύματος
Διαφήμιση: Επιστήμη καθοδήγησης και διαμόρφωσης συνειδήσεων
Από τον Χρήστο Επαμ. Κυργιάκη



Οι διαφημίσεις χρησιμοποιήθηκαν αρχικά από τις επιχειρήσεις για να ενημερώσουν και να κάνουν γνωστά στους υποψήφιους αγοραστές τα πλεονεκτήματα των προϊόντων τους.

Σιγά-σιγά η διαφήμιση μεταλλάχτηκε, κατά τη γνώμη μου, σε επιστήμη καθοδήγησης και διαμόρφωσης συνειδήσεων.


Πλέον οι επιχειρήσεις δεν αρκούνται στο να διαλαλούν απλώς τα πλεονεκτήματα των όσων παράγουν. Πατάνε σε πτυχές της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης και βλέπουν μακριά προσπαθώντας να διαμορφώσουν μια μόνιμη σχέση με τους αγοραστές που δεν μπορεί να κτιστεί αν δεν επέμβουν στις συνειδήσεις τους.

Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις και εταιρείες, βοηθούμενες από σχεδιασμένες πολιτικές, ιδεολογικές επιλογές των εκάστοτε κυβερνήσεων, εμφανίζουν ένα πρόσωπο προς τον κόσμο, τόσο ελκυστικό και ουδέτερο που καμία σχέση δεν έχει με το πώς λειτουργούν στην πραγματικότητα.

Την μία στιγμή μπορεί μια εταιρεία να απολύει εργαζόμενους και την επόμενη να διαφημίζει το κοινωνικό της πρόσωπο μοιράζοντας τετράδια και γραφική ύλη για τα παιδιά των ανέργων που η ίδια δημιούργησε.

Μπορεί τη μια μέρα οι τράπεζες να στέλνουν στον κόσμο της κατάθλιψης τους γονείς χρησιμοποιώντας τις γνωστές εταιρείες διακανονισμών των χρεών και την άλλη να διαφημίζουν σε κανάλια, ραδιόφωνα και εφημερίδες την κοινωνική τους ευαισθησία προσφέροντας, από καραμέλες για παιδιά πολυτέκνων, μέχρι κάποιο χρηματικό ποσό για «άριστους» μαθητές.

Σε μια εποχή που το κοινωνικό κράτος απουσιάζει και τα στοιχειώδη δικαιώματα καταστρατηγούνται όλο και περισσότερο, το ιδιωτικό κεφάλαιο ορκισμένο στο Θεό του κέρδους και της εκμετάλλευσης, υπεύθυνο για την εξαφάνιση της κοινωνικών αγαθών, έρχεται, από τη μια να καλύψει το κενό στις κοινωνικές παροχές, φυσικά με το αζημίωτο και από την άλλη, μέσω προσφορών και δώρων να αποδείξει στις συνειδήσεις του κόσμου ότι δεν χρειάζεται κοινωνικό κράτος και κράτος πρόνοιας. Υπάρχουν οι εταιρείες και οι επιχειρήσεις κι αυτό φτάνει και περισσεύει.

Προσπαθούν έτσι να εδραιωθούν στη συνείδηση του κόσμου ότι λειτουργούν ελέω Θεού. Έχουν το δικαίωμα να σπέρνουν τη φτώχεια, να κλέβουν νόμιμα μέσω της υπεραξίας-η μεγαλύτερη κλοπή και συγχρόνως το μεγαλύτερο κοινωνικό σκάνδαλο-να καταστρέφουν ζωές και ταυτόχρονα να φροντίζουν για την ψυχαγωγία των «υπηκόων» μοιράζοντας δωρεάν εισιτήρια για θέατρα για κινηματογράφους για συναυλίες για εστιατόρια για βιβλία και πάει λέγοντας.

Οι νέοι καλούνται να το πάρουν απόφαση ότι δεν θα έχουν χρήματα για κινηματογράφο ή θέατρο εκτός αν μια εταιρεία κινητής τηλεφωνίας του χαρίσει ένα εισιτήριο στη μισή τιμή αλλά στο έργο που η εταιρεία θα επιλέξει.

Οι μαθητές στις υποβαθμισμένες περιοχές καλούνται να βάλουν καλά στο μυαλό τους ότι δεν θα έχουν χρήματα για τοστ από το κιλικίο εκτός αν ένα Ίδρυμα σε συνεργασία με μία ΜΚΟ τους προσφέρει ένα υγιεινό μικρογεύμα για την τρέχουσα σχολική χρονιά.

Τέρμα τα δικαιώματα, τέρμα τα αυτονόητα. Η μόνη ελπίδα είναι το απλωμένο χέρι σε στάση ελεημοσύνης προς αυτούς που προκάλεσαν την ανέχεια.

Παρανοϊκό αλλά έτσι λειτουργεί το σύστημα. Έτσι θα λειτουργεί μέχρι να το γκρεμίσουμε.

Όλα τα παραπάνω δεν μπορούσαν να πραγματοποιηθούν
ή δεν θα είχαν την ίδια απήχηση χωρίς τη συνδρομή των ΜΜΕ και κυρίως της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου. Δεν είναι τυχαίο ότι τα ιδιωτικά κανάλια θησαυρίζουν από τις διαφημίσεις, χωρίς να πληρώνουν στο κράτος, όπως μαθαίνουμε, αυτά που οφείλουν.

Διαβάστε λίγο τα παρακάτω ουδέτερα, ωραία και ακίνδυνα:

«Υπάρχουν πολλοί λόγοι για να πιστέψεις σε ένα καλύτερο αύριο»

Ένας από αυτούς είναι σίγουρα το να σε απολύουν από τη δουλειά και το να ξέρεις ότι εγώ ο εργοδότης-εργοστασιάρχης γίνομαι ακόμα πιο πλούσιος. ¶λλωστε, το κατάλληλο αναψυκτικό θα εξακολουθεί να υπάρχει.

«Το σχολείο που θέλεις είναι στο χέρι σου».

Αρκεί να κάνεις τη σωστή κίνηση ζητώντας μου να γίνω χορηγός σου, νΆ αρχίσεις να πληρώνεις δίδακτρα και να μη ζητάς βιβλία, καθηγητές και τέτοια ξεπερασμένα. Απαραίτητη προϋπόθεση να συνεχίσεις να πίνεις το κατάλληλο αναψυκτικό.

«Μοιραζόμαστε όσα μας ενώνουν».

Εκτός από την ανεργία που εξασφαλίζω στους γονείς σας, την εκμετάλλευσή τους και την υπεραξία από την εργασία τους. Εσείς μοιραστείτε τη φτώχεια και τη μιζέρια και φυσικά το κατάλληλο αναψυκτικό.

«Μαζί είμαστε ένα»

Λέτε να εννοεί στα κέρδη; Μήπως εννοεί στη φτώχια; Μπα! Στο κοινό ταξικό συμφέρον αναφέρεται!

«Ο κόσμος μας εσύ»

Η μόνη αλήθεια. Μας βλέπουν σαν δεκάευρα με χέρια και πόδια.

ΠΗΓΗ:
https://kyrgiakischristos.wordpress.com/


_________________
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης μέσα
σε καπιταλιστικό καθεστώς, είτε είναι απραγματοποίητες,
είτε είναι αντιδραστικές»(Λένιν)
Επιστροφή στην κορυφή
Επισκόπηση του προφίλ των χρηστών Αποστολή προσωπικού μηνύματος
ΘΑΛΕΙΑ
Επισκέπτης





ΔημοσίευσηΔημοσιεύθηκε: Δευ Απρ 06, 2015 8:20 pm    Θέμα δημοσίευσης: Απάντηση με παράθεση αυτού του μηνύματος
Αναδημοσιεύουμε και ένα παλιό μας κείμενο για τη διαφήμιση, από το τεύχος-11, Οκτώβριος 2006




Η απάτη του διαφημιστικού λόγου
Και η αιμορραγία της πολιτικής


Γράφει ο Θύμιος Παπανικολαόυ



Η διαφήμιση αποτελεί σήμερα ένα είδος φιλοσοφικού συστήματος. Η γλώσσα της εξηγεί τα πάντα με τους δικούς της όρους. Συνεπώς η κοινωνική και πολιτική λειτουργία του διαφημιστικού λόγου είναι σημαντική: Ο λόγος αυτός μετατρέπει την κατανάλωση σε υποκατάστατο της δημοκρατίας. Η επιλογή του τι τρώει κανείς (ή φορά ή οδηγεί) παίρνει τη θέση μιας σημαντικής πολιτικής επιλογής. Η διαφήμιση βοηθά στο να συγκαλύπτεται και να αντισταθμίζεται οτιδήποτε είναι αντιδημοκρατικό μέσα στην κοινωνία. Σήμερα διαδίδει τη φιλοσοφία και τις «αξίες» της «Νέας εποχής».

Το φιλοσοφικό βάθρο

Η Διαφήμιση συνήθως εξηγείται και δικαιολογείται ως μέσο ανταγωνισμού που τελικά ωφελεί το κοινό, δηλαδή τον καταναλωτή και τον ικανό βιομήχανο, συνακόλουθα την οικονομία. Η φιλοσοφία της είναι στενά συνδεδεμένη με ορισμένες ιδέες για την ελευθερία: Ελευθερία της αγοράς.

Φυσικά, ο διαφημιστικός λόγος αποτυπώνει τον οικονομικό ανταγωνισμό. Ωστόσο η διαφήμιση δεν είναι απλώς μια συνάθροιση από ανταγωνιζόμενα μηνύματα. Η είναι μια γλώσσα η οποία χρησιμοποιείται πάντοτε για να κάνει την ίδια γενική πρόταση: Αγοράστε, καταναλώστε! Μπορεί η διαφήμιση να προτείνει επιλογές π.χ. ανάμεσα σε αυτό και εκείνο το αυτοκίνητο, αλλά ως σύστημα κάνει μια μοναδική πρόταση: Προτείνει στον καθένα μας να μεταμορφώσει τον εαυτό του αγοράζοντας και καταναλώνοντας περισσότερα.

Σκοπός της διαφήμισης είναι να κάνει τον άνθρωπο περιθωριακά δυσαρεστημένο με τον παρόντα τρόπο ζωής του. Όχι με τον τρόπο ζωής της κοινωνίας, αλλά με το δικό του μέσα σΆ αυτήν. Αφήνει να εννοηθεί πως αν αγοράσει ό,τι αυτή προσφέρει, η ζωή του θα γίνει καλύτερη. Του προσφέρει δηλαδή μια βελτιωμένη εκδοχή του εαυτού του. Το ιδεολογικό υπόβαθρο αυτής της πρότασης είναι το χρήμα. Για τη διαφήμιση το χρήμα είναι η ζωή. Όχι βέβαια με την έννοια ότι χωρίς χρήματα λιμοκτονείς, ούτε με την έννοια ότι το κεφάλαιο εξασφαλίζει ταξική κυριαρχία. Αλλά με την έννοια ότι το χρήμα είναι η απόδειξη και το κλειδί κάθε ανθρώπινης ικανότητας: Η δύναμη του να ξοδεύεις χρήματα είναι η δύναμη του να ζεις.

Παιχνίδι με το άγχος

Ο διαφημιστικός λόγος παίζει με το άγχος και την απόγνωση: Όταν δεν έχεις τίποτα δεν είσαι τίποτα. Κάθε διαφήμιση βασίζεται πάνω σε αυτό το άγχος. Όλα συνοψίζονται σε χρήμα και αποκτώντας χρήμα, ξεπερνάς το άγχος.

Η διαφήμιση συνεπώς είναι η «κουλτούρα» της καταναλωτικής κοινωνίας. Προπαγανδίζει μέσω των εικόνων την πίστη αυτής της κοινωνίας στον εαυτό της. Για να το πετύχει αυτό αποσπά τη γλώσσα από την πραγματικότητα, καταστρέφει την επικοινωνία. Ο διαφημιστικός λόγος είναι μια κλοπή της γλώσσας, ένας λόγος μυθικός: μια κατασκευή γοητείας. Η δύναμη να αποκτάς είναι η γοητεία της διαφήμισης: Όλες οι ανθρώπινες ικανότητες και ανάγκες υποτάσσονται σε αυτή τη δύναμη. Και η διαφημιστική γλώσσα ομογενοποιεί και απλοποιεί τις ελπίδες, τις εστιάζει στην υπόσχεση της αγοράς. Η μεταγλώσσα αυτή στηρίζεται πάνω στη φυσική όρεξη για απόλαυση. Βεβαίως η διαφήμιση δεν μπορεί να προσφέρει το πραγματικό αντικείμενο της απόλαυσης. Προσφέρει μια εικόνα που έχει γίνει γοητευτική από το προϊόν που πουλάει.

Η γλώσσα της διαφήμισης δεν υπόσχεται μόνο την απαλλαγή από το άγχος, αλλά είναι και μια γλώσσα νοσταλγική. Πουλάει το παρελθόν στο μέλλον. Πουλάει την παραδοσιακή παιδεία του μέσου θεατή-αγοραστή και οτιδήποτε μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη βιομηχανία της γοητείας. Χρησιμοποιεί επίσης, σχεδόν κυριαρχικά, τη σεξουαλικότητα για να πουλήσει οποιοδήποτε προϊόν. Βεβαίως αυτή η σεξουαλικότητα είναι ένα σύμβολο για κάτι που υποτίθεται πως είναι ευρύτερο: την καλή ζωή όπου μπορείς να αγοράζεις οτιδήποτε θελήσεις. Για το διαφημιστικό λόγο το να είσαι ικανός να αγοράζεις είναι το ίδιο πράγμα με το να είσαι σεξουαλικά επιθυμητός.


Η γοητεία της φαντασίωσης

Η μυθική γλώσσα της διαφήμισης παραμένει αξιόπιστη γιατί στηρίζεται στις φαντασιώσεις του θεατή-αγοραστή. Το πεδίο της δεν είναι η πραγματικότητα, αλλά τα ονειροπολήματα. Το πραγματικό παρόν «αντισταθμίζεται» από ένα ονειρεμένο μέλλον όπου η φανταστική δραστηριότητα αντικαθιστά την παθητικότητα της στιγμής. Στο ονειροπόλημα ο παθητικός εργαζόμενος γίνεται ενεργός καταναλωτής, το εργαζόμενο εγώ ζηλεύει το καταναλωτικό εγώ.

Αυτή η γοητεία που κατασκευάζει ο διαφημιστικός λόγος
δεν θα μπορούσε να υπάρξει αν η προσωπική κοινωνική ζηλοτυπία δεν ήταν κοινό και διαδεδομένο συναίσθημα. Η καπιταλιστική κοινωνία είναι η ιδεώδης κοινωνία για τη γένεση ενός τέτοιου συναισθήματος. Η επιδίωξη της ατομικής ευτυχίας αποτελεί ηθικό αξίωμα.

Οι υπάρχουσες κοινωνικές συνθήκες κάνουν το άτομο να νιώθει ανίσχυρο, νευρωτικά αγχωμένο, να ζει σε διαρκή απόγνωση. Να ζει την αντίφαση μεταξύ αυτού που είναι και αυτού που θα του άρεσε να είναι. Είτε τότε συνειδητοποιεί πλήρως την αντίφαση και τα αίτιά της και έτσι μπαίνει στον πολιτικό αγώνα για μια πλήρη δημοκρατία, ανατρέποντας το σύστημα και την εικονική του δημοκρατία, είτε αλλιώς διαλύεται και πνίγει την αίσθηση της αδυναμίας του μέσα στα γοητευτικά ονειροπολήματα…


Η «Νέα Εποχή»

Ο διαφημιστικός λόγος στην εποχή που ζούμε, του αυτοκρατορικού πλανητικού ιμπεριαλισμού, είναι χωρίς όρια, χωρίς σύνορα και χωρίς αναστολές. Πουλάει το παρελθόν στο μέλλον ισοπεδώνοντας και πολτοποιώντας τα πάντα. Όταν πουλάς σε διαφημιστικές εικόνες την ιστορία ενός λαού, τον πολιτισμό του και τις παραδόσεις του τότε αφυδατώνεις τα πάντα και ακρωτηριάζεις τις μνήμες και το κοινωνικό συναίσθημα. Η φάλαγγα των εικόνων ισοπεδώνει μέσα από την ομοιομορφία της ιστορικής κίνησης, αφαιρεί τα ποιοτικά, κοινωνικά χαρακτηριστικά της κίνησης, το περιεχόμενο της ιστορίας αφανίζεται και σχηματοποιείται στα άκαμπτα διαφημιστικά κλισέ της εικονικής πραγματικότητας. Η εμπειρία είναι αδύνατη μέσα στη διαφημιστική εικόνα. Όλα όσα συμβαίνουν, συμβαίνουν έξω από αυτήν.

Το ίδιο και η διαφημιστική εικονική σεξολαγνεία (που πωλείται υστερικά από τη διαφήμιση και τα υποπροϊόντα της καταναλωτικής κουλτούρας, σίριαλ κλπ) αφυδατώνει το περιεχόμενο των ερωτικών σχέσεων, αποσπά το σεξ από τις φυσικές, κοινωνικές και συναισθηματικές του λειτουργίες, απλοποιεί και ομογενοποιεί διαστροφικά τις ανθρώπινες σχέσεις.

Τέλος, επειδή η διαφήμιση είναι η ζωή της καταναλωτικής «κουλτούρας», σε τέτοιο βαθμό που χωρίς διαφήμιση ο καπιταλισμός δεν θα μπορούσε να επιζήσει, υπερτονίζεται πάντα το όνειρο αυτού του συστήματος: Η επιβολή του ολοκληρωτισμού της αγοράς, συνακόλουθα η επιβολή ενός ψεύτικου μέτρου για το τι είναι και τι δεν είναι επιθυμητό. Με άλλα λόγια η κατασκευή ενός κόσμου υποταγμένου στις «αξίες» και τα μέτρα της κερδοσκοπικής αδηφαγίας του υπερεθνικού κεφαλαίου: Της Νέας Τάξης. Έτσι ο διαφημιστικός λόγος δεν κατασκευάζει αδιαλείπτως νέες άχρηστες ανάγκες, αλλά προπαγανδίζει και όλα τα σύμβολα και τις πνιγηρές ιδεολογικές και ηθικές αναθυμιάσεις της «Νέας Εποχής».

Η αιμορραγία της πολιτικής

Η ιδεολογία της εικόνας είναι η αιμορραγία της πολιτικής.
Το πολιτικά ασήμαντο το εμφανίζει σημαντικό:Η πραγματικότητα πλαστογραφείται, η ιστορία αφυδατώνεται, οι ιδέες εξατμίζονται, εξανεμίζεται η πολιτική. Στη θέση της πολιτικής υπάρχει μια αισθητή απουσία. Ένα κενό, εκτροφείο πολιτικών αγυρτών…

ΔΕΝ είναι λοιπόν παράξενο που προβάλλονται σήμερα, με προκλητική αναίδεια, πολιτικές ασημαντότητες και κλόουν, ως σημαντικές προσωπικότητες και ανακαινιστές της ιστορίας. Όταν μας καταδυναστεύουν οι πολιτικές ασημαντότητες και η ταχυδακτυλουργία των μύθων (ο μύθος πάντα είναι ένας από-πολιτικοποιημένος λόγος) όλο και πιο λαμπερά θα σηματοδοτείται η πολιτική ασημαντότητα.

Οι ερμαφρόδιτοι πολιτικοί τζογαδόροι και τα κλωνοποιημένα αντίγραφα της καπιταλιστικής σήψης γίνονται «λαμπερά» με την ταχυδακτυλουργία των μύθων και του τελετουργικού θεάματος, της μακέτας και της διαφήμισης, των φωτισμών και των χρωμάτων. Γι αυτό Οι «πολιτικοί» του συστήματος πιστεύουν σε μία και μοναδική θεότητα: Τη διαφήμιση.

Η σύγχρονη «πολιτική» δεν είναι απλώς εμπόρευμα. Είναι η βιομηχανοποιημένη και πλαστικοποιημένη συσκευασία του εμπορεύματος. Πουλάει το παλιό και σάπιο πολιτικό προϊόν με νέες γυαλιστερές συσκευασίες και νέες σημειολογικές ετικέτες.

Όταν, όμως, η εικόνα γίνεται πολιτική τότε η πολιτική γελοιοποιείται. Γιατί η εικόνα δεν είναι πολιτική, είναι η από-πολιτικοποίηση και προσωπικός προσηλυτισμός, ο αποχρωματισμός της σκέψης και η συρρίκνωση της συνείδησης. Η ιδεολογία της εικόνας είναι η διαφημιστική φιλοσοφία του χρήματος και όχι οι κοινωνικές ορίζουσες των ιδεών. Η πολιτική δεν παράγεται με τα υλικά των επιχειρήσεων και με την αγοροπωλησία ιδεών.

Η πολιτική της εικόνας δεν εκφράζει απλώς μια ακραία μορφή πατερναλισμού (που γεμίζει τα όνειρά μας με εφιάλτες), αλλά αποτυπώνει και το μακάβριο «ιδεώδες» της εποχής μας: Την ολοκληρωτική υποταγή της πολιτικής στους νόμους της αγοράς. Αποτυπώνει τη διαστροφή που έχει υποστεί και αυτή η αστική δημοκρατία, δηλαδή η έμμεση, «αντιπροσωπευτική» δημοκρατία. Σηματοδοτεί το βαθμό μηδέν της πολιτικής: Τη δυναστεία του τελετουργικού θεάματος και το νεοταξικό ολοκληρωτισμό της αποστείρωσης και ισοπέδωσης.

Επιστροφή στην κορυφή

 
Μετάβαση στη:  
Μπορείτε να δημοσιεύσετε νέο Θέμα σ' αυτή τη Δ.Συζήτηση
Μπορείτε να απαντήσετε στα Θέματα αυτής της Δ.Συζήτησης
Δεν μπορείτε να επεξεργασθείτε τις δημοσιεύσεις σας σ' αυτή τη Δ.Συζήτηση
Δεν μπορείτε να διαγράψετε τις δημοσιεύσεις σας σ' αυτή τη Δ.Συζήτηση
Δεν έχετε δικαίωμα ψήφου στα δημοψηφίσματα αυτής της Δ.Συζήτησης

Όλες οι Ώρες είναι GMT + 2 Ώρες