ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΔΡΑΜΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

[Νίκος Ι. Κωστάρας]

ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΔΡΑΜΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ



Η Μεγάλη Εβδομάδα εκφράζει τον ανθρώπινο πόνο και αντιμετωπίζεται από τον Υιό του Ανθρώπου με τη γαλήνια μορφή του. Ο Θεάνθρωπος έδωσε τη μάχη με το διάβολο και τις ανθρώπινες μικρότητες για να φθάσει στη θέωση νικώντας το θάνατο και δίνοντας νόημα στη ζωή με κορωνίδα την Αγάπη στο συνάνθρωπο, είτε φίλο, είτε εχθρό.
Η διαδρομή προς το Γολγοθά ήταν γεμάτη αγωνία, πόνο, δάκρυα, στεναγμό. Η ανθρωπιά στο απόσπασμα. Στις εκκλησίες αναπαρίστανται με ψαλμούς τα πάθη του πονεμένου Ιησού, ενώ στα νοσοκομεία ζούμε τον ανθρώπινο πόνο των ασθενών τραυματιών και γερόντων. Γι’ αυτό η Μεγάλη Εβδομάδα των Παθών είναι η συμπύκνωση του Ανθρώπινου πόνου στη διαχρονική του διάσταση. Θυμίζει κάθε χρόνο τη θεϊκή και ανθρώπινη υπόσταση του Θεανθρώπου και μέσω του πόνου την υπέρβαση στη Θέωση.
Ο Υιός του Ανθρώπου πήρε τις δικές μας αμαρτίες και θέλησε να μας σώσει σηκώνοντας το Σταυρό του Μαρτυρίου. Μας έδειξε όμως και τον ανηφορικό δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε σηκώνοντας το δικό μας σταυρό.
Πίσω από κάθε συννεφιά πόνου κρύβεται ένας γλυκύς και φωτεινός ήλιος παρηγοριάς και έπειτα από τη φοβερή καταιγίδα της θλίψεως ανοίγεται διάπλατα μια ολόθερμη πατρική αγκαλιά να ξεκουράσει τον πονεμένο οδοιπόρο της ζωής.
Η θυσία του ωραίου θα σταθεί σύμβολο και ρίγος για τις γενιές των ανθρώπων. Ο Χριστός θα αγωνιά στο Σταυρό ως τη συντέλεια της Ιστορίας. Δεν πρέπει να κοιμηθούμε όλο αυτό το διάστημα, θα τονίσει ο Πασκάλ.
Η Εβδομάδα των Παθών εικονίζει το σύγχρονο ανθρώπινο δράμα. Το μαρτύριο της μοναξιάς. Τότε τον Ιησού εγκατέλειψαν και οι μαθητές Του διότι φίλος τον επρόδωσε, φίλος τον αρνήθηκε, φίλοι εξαφανίστηκαν για τον φόβο των Ιουδαίων. Οι ψυχές τους τον είχαν εγκαταλείψει πριν ακόμη τον εγκαταλείψουν τα κορμιά τους. Ακόμη ένιωσε και την εγκατάλειψη του Πατέρα: «Θεέ μου, Θεέ μου, ίνα τι με εγκατέλειψες;»
Μόνος απέναντι στους ανθρώπους, μόνος απέναντι στο Θεό, σε μια απόλυτη μοναξιά που μοιάζει με την ερημιά της απεραντοσύνης. Εγκαταλελειμμένος και ξένος, τόσο, που ο Ιωσήφ από Αριμαθείας, ικετεύει τον Πιλάτο: «Δος μου τούτο τον ξένο, να τον κρύψω σε ξένο τάφο, που σαν ξένος δεν έχει που να γείρει το κεφάλι. Τον ξένο, που φιλόξενος ήταν στους φτωχούς και τους ξένους και οι πατριώτες του από μίσος τον σκοτώσαν τον ξένο ...», ενώ ο ίδιος εβόα προς αυτούς: «Τι μου ανταποδίδατε: πονηρά αντί αγαθών, αντί στύλου πυρός σταυρώ με προσηλώσατε, αντί νεφέλης τάφον μοι ωρίξατε, αντί του μάννα χολήν μοι προσηνέγκατε, αντί του ύδατος όξος με ποτίσατε...»
Και τη θυσία Του για τους ανθρώπους προανήγγειλε οκτώ αιώνες πριν ο προφήτης Ησαΐας: «Καταφρονεμένος και παραριγμένος από τους ανθρώπους, άνθρωπος του πόνου και της οδύνης. Σαν άνθρωπος που γυρνά κανείς το πρόσωπό του απ’ αυτόν, καταφρονέθηκε. Για τίποτε δεν τον λογαριάσαμε. Κι όμως, αυτός βάσταξε τις αμαρτίες μας και τις αρρώστιες μας και φορτώθηκε τις θλίψεις μας... Η τιμωρία, που έφερε ειρήνη σ’ εμάς, έπεσε σ’ αυτόν κι από τις πληγές του εμείς γιατρευτήκαμε... Δίχως ν’ ανοίξει το στόμα του. Αρπάχτηκε μεσ’ από τη θλίψη και την κατάκριση».

Συναξάρι παθών γραμμένο οκτώ αιώνες πριν από το Γολγοθά. Το κορμί του γίνεται καμίνι οδύνης μέσα στο οποίο κατακαίγονται οι πόνοι ολόκληρης της ανθρωπότητας, καθότι ο πόνος είναι η πιο ισχυρή πραγματικότητα στη ζωή και στην ιστορία. Η Σταύρωση, ο μεγαλύτερος πόνος του κόσμου, συνυφασμένος με τη στοργή προς τη μητέρα και με την αγάπη προς τον αγαπημένο μαθητή, έγινε το μυστήριο που ενώνει τη ζωή με την αιωνιότητα. «Ω γλυκύ μου έαρ».
Αγάπησε απέραντα όλους τους ανθρώπους και τον κάρφωσαν εδώ, όπου το μίσος καρφώνει το μίσος. Συγχώρεσε τους κακούργους και τον σταύρωσαν αθώον αυτόν, οι κακούργοι ανάμεσα στους κακούργους.
«Ο Σταυρωμένος Χριστός είναι ο Σταυρωμένος άρτιος άνθρωπος», θα τονίσει ο δικός μας Ν. Καζαντζάκης. Ενώ ο Ντοστογιέφσκι θα υπογραμμίσει ότι «ο Χριστός είναι η αλήθεια που αποκαλύπτεται στη δυστυχία». Μια δυστυχία που απλώνεται στη σύγχρονη τεχνοκρατική μαζική κοινωνία, που το άτομο συνθλίβεται ανελέητα. Γιατί ο σημερινός άνθρωπος βρίσκεται μόνος του – κατάμονος – όχι μόνο μπροστά στη μαζοκοινωνία αλλά και με τον εαυτό του. Γιατί το δράμα του σημερινού ανθρώπου είναι κυρίως υπαρξιακό. Αναζητεί με αγωνία την ... ταυτότητά του, τον χαμένο εαυτό του, την «ψυχή» του και θέλει ένα «καθρέφτη» για να δει τον εαυτό του καθότι ζει στην απομόνωση παρά το γεγονός ότι βρίσκεται συνεχώς ανάμεσα σε χιλιάδες άτομα, που βομβαρδίζεται από εκαταμμύρια μηνύματα.
«Η ψυχή του ανθρώπουυ έχει αδειάσει και η πίστη χτυπάει την πόρτα της ψυχής. Κουφαθήκαμε από τον πολύ θόρυβο της σύγχρονης ζωής και γι’ αυτό δεν ακούμε το χτύπο της» Π. Κανελλόπουλος). Η ψυχή του ανθρώπου έχει αδειάσει και η μοναξιά χαρακτηρίζεται ως αρρώστια της εποχής του «επικοινωνιακού ανθρώπου». Μοναξιά στην πολύβουη κοινωνία, μοναξιά της ελλείψεως του διπλανού μας, μοναξιά του ανένταχτου ανθρώπου. Μοναξιά του κατατρεγμένου, του δυστυχισμένου, του γέροντα, του αρρώστου, του πρόσφυγα, του ξεριζωμένου, του ανυπεράσπιστου απλού πολίτη...
Ποτέ ο άνθρωπος, ιδιαίτερα ο νέος, δεν αισθάνθηκε τον εαυτό του τόσο μόνο, τόσο αβοήθητο, όσο και στην εποχή μας και μάλιστα σε κατοικημένους χώρους που μοιάζουν όλο και περισσότερο με την έρημο. Μαύρα σύννεφα σκεπάζουν την ανθρωπότητα και η φύση μας εκδικείται.
Γιατί ο κόσμος έχει απανθρωποιηθεί και η αδιαφορία του ανθρώπου για τον άνθρωπο εγγίζει τα όρια της αναισθησίας, του αμοραλισμού και του παραλογισμού. Ακυβέρνητο χωρίς πυξίδα. Κι όλα αυτά γιατί ξεχάσαμε τον Εσταυρωμένο που είναι η Αλήθεια και η Ζωή. Αυτού, που όπως τονίζει το μεγάλος ποιητής Κ. Παλαμάς:
«Οι καταφρονεμένοι με αγκάλιασαν και σα βουνά και σα Θαβώρ υψώθηκαν εμπρός μου. Οι δυνατοί του κόσμου με κατέτρεξαν γονάτισα στον ίσκιο μου τους δυνατούς του κόσμου. Τον κόσμο αναμαρμάρωσα, τον κόσμο τον ανέστησα.»
Οι καμπάνες χτυπούν ραγισμένες. Ας προσκυνήσουμε τον Εσταυρωμένο και ας ανάψουμε ένα κερί στον Επιτάφιό Του. Καιρός να ανανήψωμε και να αλλάξουμε τρόπο ζωής.
Όσα ο Ιησούς εδίδαξε με το Ευαγγέλιο σε τρία χρόνια το ανακεφαλαίωσε πάνω στο Σταυρό σε τρεις ώρες: «Ο Υιός του Ανθρώπου ανέβηκε στο Γολγοθά με τα ευγενέστερα όπλα Του: Τον πόνο και την αγάπη για τον Άνθρωπο».
Και η Ανάστασή Του μας δίνει την ελπίδα ότι δεν μας ξέχασε «ως της συντέλεια της ιστορίας». Ο δρόμος προς Εμμαούς φανερώνει την αγάπη Του για να συμπορευτούμε και να συμμετάσχουμε στη χαρά της Αναστάσεως. Από το σκοτάδι στο Αναστάσιμο Φως.